BANKA ÇALIŞANLARININ ÜCRETLERİ
Hizmet sektörü olarak ekonomilerde tartışılmaz bir konumu bulunan bankacılık sektöründe çalışan işveren ilişkilerinin en hassas noktasını çalışan ücretleri oluşturmakta.
Ekonomik konjonktür kuşkusuz ücretlerin seviyesinin belirlenmesinde önemli noktalardan biri. Diğer taraftan bankacılık sektöründe çalışan ücretlerini etkileyen unsurlar arasında; sektörün büyüme potansiyeli, hedef pazarlar ve yeni pazar belirlemeleri, farklılaştırılmış ürünlerle pazar oluşturma çabaları sayılabilir.
Türk bankacılık sektörünün açıklanan son mali tablolarına göre Haziran 2007 tarihi itibariyle çalışan ücretleri ve sektörü oluşturan 46 bankanın sıralaması Tablo 1’de yer almaktadır.
2006 yıl sonuna göre Haziran 2007 tarihi itibariyle çalışan sayısındaki artış % 3.3 iken, çalışanların aylık ortalama ücretlerinde artış oranı % 1.6 olmuştur.
TABLO: 1 BANKA ÇALIŞANLARININ AYLIK ORTALAMA ÜCRETLERİ (TL)
| Banka Adı | 06.2007 | 12.2006 | ||||
| Sıra | Personel Sayısı | Aylık Ortalama Ücret TL | Sıra | Personel Sayısı | Aylık Ortalama
Ücret TL |
|
| WestLB AG | 1 | 44 | 17.845 | 1 | 41 | 21.374 |
| ABN AMRO Bank | 2 | 155 | 15.029 | 2 | 128 | 17.765 |
| Merrill Lynch Yatırım Bank | 3 | 36 | 14.310 | 6 | 26 | 10.494 |
| Deutsche Bank | 4 | 142 | 13.405 | 7 | 81 | 9.633 |
| Calyon Bank Türk | 5 | 35 | 12.857 | 3 | 34 | 14.387 |
| JPMorgan Chase Bank | 6 | 51 | 11.350 | 4 | 42 | 11.667 |
| Société Générale | 7 | 75 | 10.011 | 5 | 56 | 10.705 |
| Çalık Yatırım Bankası | 8 | 31 | 9.806 | 8 | 30 | 9.342 |
| Banca di Roma | 9 | 28 | 7.661 | 12 | 29 | 6.494 |
| Arap Türk Bankası | 10 | 174 | 6.999 | 10 | 174 | 7.362 |
| Millennium Bank | 11 | 290 | 6.911 | 15 | 315 | 5.055 |
| Türkiye Sınai Kalkınma Bankası | 12 | 297 | 6.832 | 11 | 295 | 6.763 |
| İMKB Takas ve Saklama Bankası | 13 | 187 | 6.480 | 13 | 184 | 6.024 |
| GSD Yatırım Bankası | 14 | 38 | 6.136 | 14 | 28 | 5.884 |
| Diler Yatırım Bankası | 15 | 19 | 5.904 | 9 | 18 | 7.935 |
| Taib Yatırım Bank | 16 | 14 | 5.679 | 18 | 10 | 4.692 |
| Citibank | 17 | 2.235 | 5.571 | 22 | 2.228 | 4.246 |
| Nurol Yatırım Bankası | 18 | 42 | 5.087 | 16 | 41 | 5.039 |
| HSBC Bank | 19 | 5.099 | 5.085 | 20 | 5.018 | 4.437 |
| Habib Bank | 20 | 15 | 5.056 | 23 | 16 | 4.219 |
| Turkland Bank | 21 | 269 | 5.035 | 26 | 266 | 3.962 |
| BankPozitif | 22 | 238 | 4.879 | 19 | 179 | 4.523 |
| Yapı ve Kredi Bankası | 23 | 13.101 | 4.847 | 28 | 13.478 | 3.938 |
| Türk Eximbank | 24 | 404 | 4.781 | 17 | 368 | 4.709 |
| Türkiye İş Bankası | 25 | 18.909 | 4.714 | 24 | 18.729 | 4.169 |
| Birleşik Fon Bankası | 26 | 330 | 4.583 | 25 | 333 | 4.167 |
| T. Vakıflar Bankası | 27 | 7.828 | 4.563 | 27 | 7.679 | 3.946 |
| Fortis Bank | 28 | 4.755 | 4.495 | 21 | 4.335 | 4.299 |
| Alternatif Bank | 29 | 776 | 4.075 | 29 | 680 | 3.860 |
| Türk Ekonomi Bankası | 30 | 4.532 | 4.005 | 33 | 3.565 | 3.489 |
| Türkiye Kalkınma Bankası | 31 | 712 | 4.002 | 32 | 688 | 3.503 |
| Denizbank | 32 | 6.138 | 3.947 | 37 | 5.528 | 3.315 |
| Akbank | 33 | 12.832 | 3.845 | 31 | 12.333 | 3.715 |
| Turkish Bank | 34 | 225 | 3.801 | 38 | 218 | 3.213 |
| Türkiye Garanti Bankası | 35 | 12.919 | 3.771 | 30 | 11.907 | 3.723 |
| Anadolubank | 36 | 1.502 | 3.770 | 36 | 1.331 | 3.335 |
| Finans Bank | 37 | 8.456 | 3.733 | 44 | 7.751 | 2.884 |
| T. Halk Bankası | 38 | 10.538 | 3.631 | 41 | 10.860 | 3.067 |
| Tekfenbank | 39 | 559 | 3.626 | 39 | 567 | 3.124 |
| Oyak Bank | 40 | 5.756 | 3.620 | 43 | 5.403 | 3.021 |
| Şekerbank | 41 | 3.643 | 3.585 | 34 | 3.368 | 3.472 |
| Bank Mellat | 42 | 50 | 3.513 | 35 | 52 | 3.438 |
| Tekstil Bankası | 43 | 1.403 | 3.497 | 42 | 1.313 | 3.065 |
| T.C. Ziraat Bankası | 44 | 20.261 | 3.211 | 40 | 20.684 | 3.110 |
| İller Bankası | 45 | 2.630 | 3.099 | 45 | 2.672 | 2.859 |
| Adabank | 46 | 62 | 2.398 | 46 | 62 | 2.484 |
| Türk Bankacılık Sektörü Toplam | 147.835 | 143.143 | ||||
| Sektör Ortalaması | 4.101 | 3.650 | ||||
Tablo 1’de görüleceği üzere tüm bankaların arasında çalışan başına aylık ücret sıralamasında ilk sırada WestLB AG bulunurken, onu takip eden 3 bankanın da yabancı banka statüsünde olduğu görülmektedir. Özel sermayeli bankalar grubunda sıralamada en öndeki banka olan Yapı ve Kredi Bankası 23. sırada yer alırken, kalkınma bankalarından sıralamada en önde yer alan Calyon Bank olup, 5. sırada bulunmaktadır.
Çalışan başına aylık ortalama ücretlere banka grupları bazında bakıldığında ilk sırada yer alan yabancı sermayeli bankalar olup, kamu bankaları son sırada bulunmaktadır.
TABLO: 2 BANKA GRUPLARI BAZINDA AYLIK ORTALAMA ÜCRETLER(TL)
| 06.2007 | 12.2006 | |||
| Personel Sayısı | Aylık Ortalama Ücret TL | Personel Sayısı | Aylık Ortalama Ücret TL | |
| Yabancı Bankalar | 28.571 | 8.405 | 26.653 | 7.654 |
| Kalkınma ve Yatırım | 4.647 | 6.295 | 4.547 | 6.305 |
| Fon | 330 | 4.583 | 333 | 4.167 |
| Özel Sermayeli | 75.660 | 3.827 | 72.387 | 3.457 |
| Kamu | 38.627 | 3.802 | 39.223 | 3.374 |
Değerlendirmeye her bir banka grubu açısından devam edildiğinde, özel sermayeli bankalar Türk Bankacılık Sektörünün en büyük grubunu oluşturmaktadır. Haziran 2007 tarihi itibariyle 12 bankanın bulunduğu bu grupta, çalışan başına ücret açısından ilk sırada büyük ölçekli banka konumunda olan Yapı ve Kredi Bankası yer almakta, aktif büyüklüğü açısından sektörün en büyük bankası konumundaki en yakın takipçisi olan T. İş Bankası ile arasında çalışan başına ücret açısından % 3’lük fark yaratmaktadır.
2006 yıl sonuna göre bir karşılaştırma yapıldığında, 1. ve 2. sıradaki bankalar arasında bayrak değişimi yaşandığı, 6 aylık süreç içerisinde sıralamada iyileştirme gerçekleştirenler arasında ilk dikkati çeken Türk Ekonomi Bankası 2006 yıl sonunda 6. sırada iken Haziran 2007 sonunda 4. sıraya, Turkish Bank ise sıralamada 9.sıradan 6.sıraya yükselmiştir.. Sıralamada alt basamaklara doğru giden bankalar arasında 4. sıradan 7. sıraya düşen Garanti Bankası, 7. sıradan 10. sıraya gerileyen Şekerbank bulunmaktadır.
TABLO: 3 ÖZEL SERMAYELİ BANKALAR ÇALIŞAN GİDERİ (TL)
| Banka Adı | 06.2007 | 12.2006 | ||||
| Sıra | Aylık Ortalama Ücret | Personel Sayısı | Sıra | Aylık Ortalama
Ücret |
Personel Sayısı | |
| Yapı ve Kredi Bankası | 1 | 4.847 | 13.101 | 2 | 3.938 | 13.478 |
| Türkiye İş Bankası | 2 | 4.714 | 18.909 | 1 | 4.169 | 18.729 |
| Alternatif Bank | 3 | 4.075 | 776 | 3 | 3.860 | 680 |
| Türk Ekonomi Bankası | 4 | 4.005 | 4.532 | 6 | 3.489 | 3.565 |
| Akbank | 5 | 3.845 | 12.832 | 5 | 3.715 | 12.333 |
| Turkish Bank | 6 | 3.801 | 225 | 9 | 3.213 | 218 |
| Türkiye Garanti Bankası | 7 | 3.771 | 12.919 | 4 | 3.723 | 11.907 |
| Anadolubank | 8 | 3.770 | 1.502 | 8 | 3.335 | 1.331 |
| Oyak Bank | 9 | 3.620 | 5.756 | 11 | 3.021 | 5.403 |
| Şekerbank | 10 | 3.585 | 3.643 | 7 | 3.472 | 3.368 |
| Tekstil Bankası | 11 | 3.497 | 1.403 | 10 | 3.065 | 1.313 |
| Adabank | 12 | 2.398 | 62 | 12 | 2.484 | 62 |
| Grup Toplamı | 75.660 | 72.387 | ||||
| Sektör Payı | 51,2 | 50,6 | ||||
18 bankanın oluşturduğu Yabancı Sermayeli Bankalar grubunda sektör sıralamasında ilk sırayı alan WestLB AG en yakın takipçisi olan ABN AMRO Bank ile arasında çalışan başına ücret açısından % 18,7’lik bir fark yaratmıştır. WestLB AG’nin grup sonunda yer alan banka ile arasındaki çalışan başına gider farkı % 408 seviyesindedir. Bu grubun en büyük ölçekli bankası olan Finansbank ise sıralamada gerilerde yer almıştır.
2006 yıl sonuna göre sıralamada yerini iyileştiren bankalar arasında Merrill Lynch Yatırım Bank ve Deutsche Bank dikkati çekerken, yıl sonuna göre sıralamada gerileme yaşayan bankalar arasında ise JPMorgan Chase Bank . ve Société Générale bulunmaktadır.
TABLO: 4 YABANCI SERMAYELİ BANKALAR ÇALIŞAN GİDERİ (TL)
| Banka Adı | 06.2007 | 12.2006 | ||||
| Sıra | Aylık Ortalama Ücret TL | Personel Sayısı | Sıra | Aylık Ortalama Ücret TL | Personel Sayısı | |
| WestLB AG | 1 | 17.845 | 44 | 1 | 21.374 | 41 |
| ABN AMRO Bank | 2 | 15.029 | 155 | 2 | 17.765 | 128 |
| Merrill Lynch Yatırım Bank | 3 | 14.310 | 36 | 5 | 10.494 | 26 |
| Deutsche Bank | 4 | 13.405 | 142 | 6 | 9.633 | 81 |
| JPMorgan Chase Bank | 5 | 11.350 | 51 | 3 | 11.667 | 42 |
| Société Générale | 6 | 10.011 | 75 | 4 | 10.705 | 56 |
| Banca di Roma | 7 | 7.661 | 28 | 8 | 6.494 | 29 |
| Arap Türk Bankası | 8 | 6.999 | 174 | 7 | 7.362 | 174 |
| Millennium Bank | 9 | 6.911 | 290 | 9 | 5.055 | 315 |
| Citibank | 10 | 5.571 | 2.235 | 12 | 4.246 | 2.228 |
| HSBC Bank | 11 | 5.085 | 5.099 | 10 | 4.437 | 5.018 |
| Habib Bank | 12 | 5.056 | 15 | 13 | 4.219 | 16 |
| Turkland Bank | 13 | 5.035 | 269 | 14 | 3.962 | 266 |
| Fortis Bank | 14 | 4.495 | 4.755 | 11 | 4.299 | 4.335 |
| Denizbank | 15 | 3.947 | 6.138 | 16 | 3.315 | 5.528 |
| Finans Bank | 16 | 3.733 | 8.456 | 18 | 2.884 | 7.751 |
| Tekfenbank | 17 | 3.626 | 559 | 17 | 3.124 | 567 |
| Bank Mellat | 18 | 3.513 | 50 | 15 | 3.438 | 52 |
| Grup Toplamı | 28.571 | 26.653 | ||||
| Sektör Payı | 19,3 | 18,6 | ||||
Kalkınma ve Yatırım Bankaları grubunda 12 banka yer almakta olup, bu bankalar sektörün % 3,1’ini oluşturmaktadır. Calyon Bank Türk A.Ş. grubun ilk sırasında yer alırken, çalışan ücretleri açısından en yakın takipçisi ile arasındaki fark % 31, grubun son sırasındaki banka ile ise % 313’dir.
2006 yıl sonuna göre sıralamasında önemli değişikliği yapan Diler Yatırım Bankası A.Ş. çalışan başına ücret açısından 3. sıradan 6. sıraya gerilemiştir.
TABLO: 5 KALKINMA VE YATIRIM BANKALARI ÇALIŞAN GİDERİ (TL)
| 06.2007 | 12.2006 | |||||
| Sıra | Aylık Ortalama Ücret | Personel Sayısı | Sıra | Aylık Ortalama Ücret | Personel Sayısı | |
| Calyon Bank Türk | 1 | 12.857 | 35 | 1 | 14.387 | 34 |
| Çalık Yatırım Bankası | 2 | 9.806 | 31 | 2 | 9.342 | 30 |
| Türkiye Sınai Kalkınma Bankası | 3 | 6.832 | 297 | 4 | 6.763 | 295 |
| İMKB Takas ve Saklama Bankası | 4 | 6480 | 187 | 5 | 6.024 | 184 |
| GSD Yatırım Bankası | 5 | 6.136 | 38 | 6 | 5.884 | 28 |
| Diler Yatırım Bankası | 6 | 5.904 | 19 | 3 | 7.935 | 18 |
| Taib Yatırım Bank | 7 | 5.679 | 14 | 9 | 4.692 | 10 |
| Nurol Yatırım Bankası | 8 | 5.087 | 42 | 7 | 5.039 | 41 |
| BankPozitif | 9 | 4.879 | 238 | 10 | 4.523 | 179 |
| Türk Eximbank | 10 | 4.781 | 404 | 8 | 4.709 | 368 |
| Türkiye Kalkınma Bankası | 11 | 4.002 | 712 | 11 | 3.503 | 688 |
| İller Bankası | 12 | 3.099 | 2.630 | 12 | 2.859 | 2.672 |
| Grup Toplamı | 4.647 | 4.547 | ||||
| Sektör Payı | 3,1 | 3,2 | ||||
Kamu Bankaları grubunda 3 banka yer alırken, bu bankaların çalışan sayısı açısından sektör payı 2006 yıl sonuna göre gerilemiş ve Haziran 2007 sonu itibariyle % 26 seviyesinde gerçekleşmiştir. Grubun ilk sırasında yer alan Vakıfbank kendisini takip eden bir diğer kamu bankası ile çalışan ücretleri açısından % 26’lık, grubun en sonunda yer alan banka ile ise % 42’lik bir fark yaratmıştır.
TABLO: 6 KAMU BANKALARI ÇALIŞAN GİDERİ (TL)
| 06.2007 | 12.2006 | |||||
| Sıra | Aylık Ortalama Ücret | Personel Sayısı | Sıra | Aylık Ortalama Ücret | Personel Sayısı | |
| Türkiye Vakıflar Bankası | 1 | 4.563 | 7.828 | 1 | 3.946 | 7.679 |
| Türkiye Halk Bankası | 2 | 3.631 | 10.538 | 3 | 3.067 | 10.860 |
| T.C. Ziraat Bankası | 3 | 3.211 | 20.261 | 2 | 3.110 | 20.684 |
| Grup Toplamı | 38.627 | 39.223 | ||||
| Sektör Payı | 26,1 | 27,4 | ||||
Sonuç olarak, dış dünyanın yoğun ilgisini çeken sektörlerin başında gelen bankacılık sektörü, bir taraftan büyümeye çalışırken, diğer taraftan da yoğun rekabet ortamında hizmet kalitesini her geçen gün artırmaya çalışmaktadır. Hizmet kalitesinin vazgeçilmez unsuru çalışanlar olduğuna göre, kuşkusuz çalışanlara sağlanan her türlü hak rekabette de avantaj yaratmada anahtar konumundadır.
Çalışan motivasyonunda ve etkinliğinde büyük öneme sahip olan çalışanların parasal hakları bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da ilginin yoğun olduğu konumu sürdürecektir. Önümüzdeki dönemde şube sayısının ve rekabetin artmasıyla birlikte banka çalışanlarının ücretlerinin yükselmesi beklenmektedir.