GİDEREK ÖNEMİ ARTAN KURULUŞLARDAN BİRİ: KKB KREDİ KAYIT BÜROSU A.Ş.

11 Nisan 1995 tarihinde kurulan Kredi Kayıt Bürosu, bankacılık sektöründe risklerin giderek daha da ön plana çıktığı ortamda önemli bir görevi yerine getirmektedir.

Kurumun tarihçesine bakıldığında gelişmeler şöyle özetlenebilir:

1990’lı yılların başından itibaren giderek önem kazanan ve hızla gelişen bireysel kredi pazarlama faaliyetleri, “Risk Yönetimi”, “Müşteri İlişkileri Yönetimi” ve “Veri Ambarı Yönetimi” gibi kavramları da beraberinde getirmiştir. Özellikle, bireysel kredi hacminin hızla büyümesi, kredi verme aşamasında kredi riskinin doğru olarak ölçülebilmesine olanak sağlayan yöntemlerin önemini daha da ön plana çıkarmıştır.

Müşteri bilgisinin öneminin her geçen gün artması nedeniyle, kurumlar arasında kredi müşteri bilgilerinin paylaşımıyla ilgili yasal engel, 1993 yılında 3182 sayılı Bankalar Kanunu’na ilave edilen ve kredilerin takip ve kontrolüne olanak sağlayan bir hükümle aşılmakla birlikt,e mali kurumların ihtiyaç duyduğu “kurumlar arasında kredi müşterilerine yönelik bilgi paylaşımı” olanaklı hale getirilmiştir.

Bu yeni düzenleme doğrultusunda, Bankalar Birliği’nin de desteği ile finansal kurumlar arasında bireysel kredilerin takip ve kontrolünü sağlamak üzere gerekli olan bilgi paylaşımını gerçekleştirmek amacıyla, 1995 yılında 11 bankanın ortaklığı ile Kredi Kayıt Bürosu kurulmuştur.

Süreç içinde Bankalar Kanunun ilgili maddeleri değiştirilerek, bilgi paylaşım olanağından, ana faaliyet konuları para ve sermaye piyasaları ile sigortacılık olan mali kurumların yanı sıra Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından uygun görülecek şirketlerin de yararlanabilmeleri ve bu amaçla KKB A.Ş.’ye üye olabilmeleri sağlanmıştır.

Son olarak Şirketin yasal altyapısına ilişkin düzenleme 2005 yılında yürürlüğe giren Bankacılık Kanunu ile düzenlenmiş olup, Kanun’da öngörüldüğü üzere: mevduat ve katılım bankaları ile sigortacılık, bireysel emeklilik veya sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak veya Bankacılık Kanunu’nda yer alan faaliyetlerden en az birini yürütmek üzere kurulan kuruluşlar arasında, en az 5 banka tarafından kurulacak şirketler vasıtasıyla yapacakları her tür bilgi ve belge alışverişini sağlamak üzere kurulmuş bir şirket hüviyetini kazanmış ve bu kapsamda üye olan kuruluşlar da müşterilerine ait kredi bilgilerini birbirleriyle paylaşmaktadırlar.

Şirketten üye statüsüne sahip olarak hizmet almak isteyen diğer kurumlar ise KKB A.Ş. Yönetim Kurulu tarafından belirlenen üyelik tesis ücretini ödeyerek Kredi Referans Sistemi hizmetlerinden faydalanma olanağına sahiptirler.

KKB A.Ş., 9 kurucu üyesi de dahil olmak üzere, bugün itibariyle toplam 38 üyeye sahiptir ve bünyesinde oluşturduğu Kredi Referans Sistemi üzerinden paylaşıma sunduğu tüketici bilgileri kapasitesi sektör hacminin yaklaşık %97’lik bölümünü kapsamaktadır.

Halen Şirketin ortakları: Akbank, Denizbank, Şekerbank , Ziraat Bankası, Garanti Bankası, Halk Bankası, İş Bankası, Vakıflar Bankası ve Yapı ve Kredi Bankası’dır. Şirket’e üye olabilecek kurumlar ise:

Bankalar,
Borsa aracı kurumları,
Finansal kiralama, faktöring, forfating şirketleri,
Finans kurumları,
Sigorta şirketleri,
Tüketici finansman şirketleri,
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nca uygun görülecek diğer şirketler

olarak belirlenmiştir.

Şirket üyelerine ayrıca her türlü eğitim ve teknik bilgi aktarım desteği de sunmaktadır.

Şirket üyesi olmayan mali kurumların risk değerlendirmesini:

Eğer kendi müşterisi ise, kendi veritabanında ödeme performansı değerlendirmesi yaparak,
TCMB negatif kayıtlar veritabanında sorgulama yaparak,
Müşteri beyanına dayalı başvuru skoru üreterek,
Kurumun kendi istihbarat kaynaklarını kullanarak,

gerçekleştirmektedir.

Şirket üyesi olan kurumların risk değerlendirmesinde ise:

KKB Üyeleri, geçmiş 5 yıla kadar bünyelerinde mevcut açık ve kapalı tüm bireysel kredi hesap bilgilerini, hesap sahibinin kredibilitesinin ölçümüne esas teşkil edecek detay bilgileri içerecek şekilde birbirleriyle paylaşmakta ve kredi kararlarını bu bilgiler ışığında çok daha sağlıklı olarak verebilmektedirler.
KKB Üyesi, KRS’de yapacağı bir sorgulama ile limit artırımını yapacağı müşterisinin o an itibariyle taşıdığı toplam kredi riskini belirleyebilmekte ve limit kararını bu bilgi ışığında çok daha sağlıklı olarak verebilmektedir.
Kredi Referans Sistemi’nde paylaşıma sunulan bir kredi hesap bilgisi, hesapta kefil konumunda bulunan kişilere (tüketicilere) ait gerekli bilgileri de içermektedir. Dolayısıyla, KKB Üyesi kurum kredi başvurusunda bulunan bir tüketici için KRS’de gerçekleştireceği bir sorgulama işlemi ile tüketicinin ‘boçlu’ konumunda olduğu hesaplardaki toplam riskinin yanı sıra ‘kefil’ konumunda olduğu kredi hesaplarındaki toplam kefalet riskini de belirleyebilmektedir.
KKB Üyesi kurum, KRS’de gerçekleştireceği bir sorgulama işlemi ile sadece başvuruda bulunan tüketicinin toplam kredi riskini ve ödeme performansını değil, başvuru sahibinin kefil olarak gösterdiği kişilerin de toplam kredi risklerini ve ödeme performanslarını belirleyebilmektedir.
KKB Üyesi kurum, başvuru sahibinin yaptığı kredi talebi ile bir başka kurumdan almış olduğu kredi hesabına ait borcunu kapamak amacında olduğunu, KRS’de gerçekleştireceği bir sorgulama işlemi sonucunda belirleyebilme olanağına sahiptir.

Aynı zamanda, KKB A.Ş. üyesi olan kurumlar arasında, bireysel kredi ürün müşterilerine ait detaylı bilginin, kredi kararı aşamasında risk faktörünün belirlenmesine ve dolayısıyla da riskin minimize edilebilmesine olanak sağlamak üzere çağdaş yöntemler kullanılarak paylaşımına olanak sağlayan ve Kredi Referans Sistemi, olarak adlandırılan bir “bilgi paylaşım sistemi” bulunmaktadır.

KKB A.Ş. üyesi olan kurum, KRS’de gerçekleştireceği bir Sorgulama İşlemi ile, tüketicinin ‘borçlu’ ve ‘kefil’ konumda bulunduğu tüm açık ve kapalı hesap bilgilerine ve hesap bazında ödeme performans bilgilerine OnLine/Real Time ortamda saniyelerle ifade edilebilen sürelerde ulaşılabildiğinden, tüketicinin toplam kredi riskini ve ödeme alışkanlıklarını kısa sürede belirleyerek kredi kararı aşamasında risk faktörünü gerçekçi olarak minimize edebilme olanağına sahiptir. Böylece, gerek kurumsal ve gerekse sektörel bazda, olası mali kayıplar en aza indirebilmektedir.

KRS Veritabanında, Şirket üyesi olan kurumlardan edinilen ve sadece bireysel kredi ürünü (kredi kartları dahil) müşterilerine yönelik bilgilerle oluşturulmuştur. KRS Veritabanı’nda paylaşıma sunulan bilgiler sadece ‘negatif bilgiler’ olmayıp, tüketiciye ait ‘pozitif ve negatif’ nitelikli bilgiler de bulunmaktadır.

KRS Veritabanı, yeni üyelerin katılımı ve aylık güncelleme bildirimleriyle zaman içinde zenginleşmekte ve KKB A.Ş. üyesi kurumun kredi kararı aşamasında giderek daha etkin bir rol oynamaktadır.

Bugün itibariyle KRS Veritabanı’nda bulunan 100 milyonu aşkın bireysel kredi hesap kaydına ait güncel ve kapsamlı bilgi KKB üyesi kurumların paylaşımına sunulmuş bulunmaktadır.

Sistemin Yararları şöyle özetlenebilir:

Bireysel kredi riskinin minimize edilmesini sağlar,
Kredi kararlarının daha hızlı ve daha sağlıklı verilmesini sağlar,
Kredi riskinin ölçülmesi ile kullandırılan kredi hacmini artırır,
Bireysel kredi kullanımının yaygınlaşmasını sağlar,
Mevcut müşterilerin yeni kredi limitlerini belirlemede rasyonel karar alınmasını sağlar,
Üyeler KKB A.Ş.’nin sistemini kullanırken aynı zamanda sistemden gelir sağlarlar,
Bireysel kredi müşterilerini düzenli ödemeye teşvik eder,
Sorunlu müşterileri KKB üyesi kurumların dışında tutar,
Üyeler için, Kredi Risk Yönetimi konusunda çok güçlü bir ‘Kredi Risk Ölçüm Sistemi’ olma özelliğini taşımasının yanı sıra; Veri Ambarı Yönetimi ve Müşteri İlişkileri Yönetimi gibi konularda da çok önemli bir referans sistemi olma özelliğine de sahiptir,
Farklı kurumlara yapılan başvuruların da görüntülenmesini sağlar,
Kimlik hırsızlıkları yoluyla ele geçirilen ve/veya sahte olarak üretilen bilgi ve belgelerle gerçekleştirilen kredi başvurusuna yönelik sahtekarlıkların minimize edilmesini sağlar.

Sonuç olarak, risklerin daha hassas izlenmesi gereken bu süreçte Kredi Kayıt Bürosu’nun finansal kurumlara verdiği desteğin, risk yönetiminde önemli bir misyonu üstlendiği ortadadır. Önümüzdeki dönemde Şirketin güncel bilgilerinin sayısal olarak daha da artmasıyla, finansal kurumlara olan desteği de kuşkusuz artacaktır.

* Daha ayrıntılı bilgi aşağıdaki web sayfasından sağlanabilir: www.kkb.com.tr